Publikacja „Edukacja kobiet na Pomorzu Gdańskim w początkach XIX wieku. Działalność Louise von Krockow” składa się z trzech tomów:

1) reprintu oryginalnego wydania Rath und That zu einem guten Werke z 1800 r., przechowywanego w Bibliotece PAN w Gdańsku,

2) tłumaczenia książki na język polski z naukowym komentarzem edytorskim Magdaleny Sachy Radą i czynem ku dobremu dziełu,

3) opracowania pt. Cicha Wielkość / Stille Größe Louise von Krockow (1749-1803) i jej wizja kobiecej edukacji w dwóch językach, polskim i niemieckim.

Hrabina Louise von Krockow (1749-1803) to fascynująca do dziś przedstawicielka czasów Oświecenia, znana wszystkim, których wanoga zawiodła na Nordę, do zamku i Muzeum Regionalnego w Krokowej. Wydawca jej traktatu pedagogicznego uwiecznił ją jako „cichą wielkość”. Po ponad dwustu latach Louise von Krockow nadal może nas inspirować jako silna, ciekawa postać kobieca swojej epoki: „amazonka na koniu”, inicjatorka przebudowy zamku, twórczyni parku w Krokowej, matka siedmiorga dzieci, dwukrotna mężatka (przy czym drugi mąż był młodszy o 27 lat…),  a także – a może przede wszystkim – jako dramatopisarka, epistolografka i autorka projektu edukacji dziewcząt, ówcześnie w zasadzie nieistniejącej.

Niniejsza publikacja opiera się właśnie na projekcie szkoły dla osieroconych i zubożałych dziewcząt, który Louise von Krockow opublikowała w 1800 r. w Królewcu. Pierwszy tom to reprint tegoż wydania, zaś drugi tom stanowi tłumaczenie traktatu na język polski. W trzecim tomie opisuję postać oświeceniowej Autorki w kręgu jej rodziny, przyjaciół i intelektualnych inspiracji. Ze wzruszeniem myślę o tym, że wiele lat temu w gdańskiej Bibliotece PAN rozcinałam karty jej książki, a dziś mogę podzielić się z Czytelniczkami i Czytelnikami barwną her-storią o mieszkance naszych pomorskich stron.

Magdalena Sacha

Gräfin Louise von Krockow (1749-1803) ist eine immerhin faszinierende Vertreterin der Aufklärungszeit, die all jene kennen, die am Norda-Radmarathon teilnehmen oder deren Reise sie zum Schloss und zum Regionalmuseum in Krockow führt. Der Herausgeber ihrer pädagogischen Abhandlung verewigte sie als „eine stille Größe“. Nach über zweihundert Jahren kann uns Louise von Krockow immer noch als starke, interessante Frauengestalt ihrer Epoche begeistern: „Amazone auf dem Pferde”, Initiatorin des Schlossumbaus, Schöpferin des Parks in Krockow, Mutter von sieben Kindern, zweimal verheiratet (wobei ihr zweiter Mann 27 Jahre jünger war…), und auch – oder vielleicht vor allem – als Dramatikerin, Epistolographin und Autorin des damals praktisch nicht existierenden Bildungsprojekts für Mädchen.

Diese Publikation basiert genau auf diesem Bildungsprojekt für verwaiste und arme Mädchen, den Louise von Krockow im Jahr 1800 in Königsberg veröffentlichte. Der erste Band ist ein Nachdruck dieser Ausgabe, während der zweite Band eine Übersetzung der Abhandlung ins Polnische ist. Im dritten Band beschreibe ich die Figur der aufklärerischen Autorin im Kreis ihrer Familie, ihrer Freunde und ihrer geistigen Inspirationen. Ich bin berührt, wenn ich daran denke, dass ich vor vielen Jahren in der Danziger Bibliothek der Polnischen Akademie der Wissenschaften die Seiten ihres Buches geschnitten habe… Heute kann ich mit den LeserInnen die bunte Frauengeschichte einer Bewohnerin unserer pommerschen Länder teilen.

Magdalena Sacha

SZCZEGÓŁY