Festiwal NARRACJE 2022 w gdańskiej dzielnicy Przeróbka. Konkurs kuratorski
Instytut Kultury Miejskiej razem z Gdańską Galerią Miejską zapraszają kuratorów i kuratorki z Polski i z zagranicy do udziału w otwartym konkursie na koncepcję 13. edycji festiwalu NARRACJE. Listopada 2022 roku z pomocą artystycznych działań i interwencji w przestrzeni miejskiej odkrywać będziemy gdańską dzielnicę Przeróbka. Szczegółowy regulamin konkursu, do którego zgłoszenia przesyłać można do 30 listopada 2020 roku znajduje się na stronie: www.narracje.eu oraz www.ikm.gda.pl/narracje.
Festiwal odbywa się jesienią, kiedy większość działań kulturalnych wkracza do galerii i instytucji. NARRACJE dają powód, by w dwa listopadowe wieczory wyjść z domu i odkrywać miasto na nowo. Instytut Kultury Miejskiej oraz Gdańska Galeria Miejska zapraszają kuratorów i kuratorki z Polski i z zagranicy do udziału w konkursie. W skład jury konkursowego wejdą: Ewa Łączyńska–Widz – dyrektorka BWA w Tarnowie; Olga Wysocka – zastępczyni dyrektora ZACHĘTY – Narodowej Galerii Sztuki, Stach Szabłowski – kurator sztuki, Piotr Stasiowski – dyrektor Gdańskiej Galerii Miejskiej, Aleksandra Szymańska – dyrektorka Instytutu Kultury Miejskiej. Szczegółowy regulamin znajduje się na stronie: www.narracje.eu oraz www.ikm.gda.pl/narracje.
Charakterystyka festiwalu NARRACJE
W trakcie ostatniej dekady profil festiwalu uległ zmianie: efektowne instalacje świetlne szybko ustępować zaczęły formom sprzyjającym krytycznemu spojrzeniu na przestrzeń i umożliwiającym zainicjowanie bliższego dialogu z nią. Z każdym rokiem NARRACJE wchodziły coraz głębiej w miasto – opuściły centrum, by z rosnącą odwagą zapuszczać się w kolejne dzielnice, które stawały się współorganizatorami i współkuratorami festiwalu. Miasto użycza NARRACJOM swych opowieści, sugeruje wątki, prowokuje rozwiązania, opierając się pewnym realizacjom i sprzyjając innym.
Siła festiwalu polega na szacunku, z jakim jego twórcy podchodzą do żywego organizmu miasta i wyczuciu w sposobie pracy z przestrzenią i jej prawomocnymi rezydentami – mieszkańcami. Świadomi pokus i niebezpieczeństw kuratorzy i artyści dbają, by prace powstające z myślą o konkretnych lokalizacjach nie stygmatyzowały odwiedzanych dzielnic i nie uprzedmiotowiały ich mieszkańców.
Projekty prezentowane podczas NARRACJI powstają przy użyciu różnych technik – są wśród nich prace audiowizualne, świetlne, interaktywne, performatywne, filmowe. Duża ich część powstaje zwykle specjalnie na potrzeby festiwalu i ma charakter site-specific.
Z programem poprzednich edycji NARRACJI zapoznać się można na stronie http://narracje.eu/narracje2019/o-festiwalu/archiwum/.
Organizator: Instytut Kultury Miejskiej
Współorganizator: Gdańska Galeria Miejska
Gdańsk-Przeróbka. Dzielnica festiwalowa 13. edycji NARRACJI, 19-20 listopada 2021.
13. edycja festiwalu NARRACJE odbędzie się w gdańskiej dzielnicy Przeróbka. To nieduża dzielnica robotnicza – nie ma tu znaczących instytucji, kościoła czy nawet parku. Zabudowa jest jednak stosunkowo różnorodna: znajdziemy tu zarówno nieduże domy otoczone ogrodami, jak i ceglane kamienice czy nawet 10-piętrowe wieżowce. Jej historię można streścić w jednym zdaniu: do XX wieku znajdowały się tu łąki, na których flisacy suszyli – „przerabiali” – zboże sprzedawane w Gdańsku, następnie zaś tutejsza nieduża osada zamieniła się w dzielnicę robotniczą, której kształt i rytm życia wyznaczały Zakłady Taboru Kolejowego.
Geograficzne położenie dzielnicy jest niezwykle ciekawe, gdyż zajmuje ona zachodnią część Wyspy Portowej. Wyspa Portowa jest drugą – po Wyspie Sobieszewskiej – największą wyspą Gdańska. Powstała w 1840 roku, kiedy to spiętrzone przez zator lodowy wody Wisły przebiły nowe ujście do Zatoki Gdańskiej, odcinając od pozostałej części Mierzei Wiślanej obszar dzisiejszej Wyspy Portowej. Nowe ujście Wisły otrzymało miano Wisły Śmiałej, zaś stare koryto nazwano Martwą Wisłą. W 1912 roku oddano do użytku Most Siennicki, największy most zwodzony w Gdańsku – wcześniej od strony centrum miasta na Przeróbkę można się było dostać jedynie z pomocą promu kursującego przy owianej legendą Gęsiej Karczmie – zajeździe, w którym gościli król Jan III Sobieski i car Piotr I.
W 1912 roku ruszyła budowa Głównych Warsztatów Kolejowych Gdańsk-Troyl. Budynki warsztatów rozmieszczono na obszarze 30 hektarów, wśród nich znalazły się dwie największe hale przemysłowe na Pomorzu Gdańskim. Budynki otrzymały efektowną i spójną oprawę architektoniczną. Po stoczniach, zakłady kolejowe były największym pracodawcą w Gdańsku, dlatego wkrótce obok nich zaczęto budować domy dla robotników, co znacznie wpłynęło na zmianę charakteru i wyglądu dzielnicy.
Według wspomnień mieszkańców, powojenna Przeróbka bardziej przypominała wieś lub odległe przedmieście niż dzielnicę dużego miasta – domy otoczone były rozległymi sadami, ogrodami i podwórzami, na których hodowano zwierzęta. Z czasem jednak ogrody likwidowano i w ich miejscu stawiano kolejne budynki. W latach 50. przy ulicy Lenartowicza powstały 2-piętrowe domy, których spadziste dachy dobrze nawiązywały do zabudowy z okresu Wolnego Miasta. W latach 60. głównymi miejscami rozrywki dla mieszkańców dzielnicy było Kino Zorza (obecnie w budynku znajduje się sklep z farbami) oraz klub Sezam zlokalizowany w budynku stołówki przy bramie głównej Zakładów Naprawy Taboru Kolejowego.
W latach 70. i 80. mieszkańcy chętnie odwiedzali kawiarnię Kamena ulokowaną w samym sercu dzielnicy, a następnie również Starą Karczmę Gdańską znajdującą się w pobliżu Martwej Wisły.
Lata 90. i związane z nimi przemiany gospodarcze doprowadziły do dużego bezrobocia. Coraz gorzej wyglądały ulice dzielnicy. Pod koniec tysiąclecia ruszyły prace nad budową nowoczesnej drogi prowadzącej do portu – na jej potrzeby zbudowany został Most III Tysiąclecia im. Jana Pawła II, który po Moście Siennickim stał się drugą możliwością dojazdu do dzielnicy i, co ważne, odciążył Most Siennicki i mieszkalną część Przeróbki od bardzo uciążliwego ruchu tranzytowego.
Modernizację głównych ulic Przeróbki przyniósł XXI wiek: dokonano przebudowy torowiska, powstały nowe przystanki w tzw. typie wiedeńskim. Odnowiono część domów, wykonując termoizolację i malując elewacje pastelowymi barwami.
Fragment opracowania na temat gdańskiej Przeróbki autorstwa Klaudiusza Grabowskiego. Pełen opis dzielnicy dostępny na: www.ikm.gda.pl/narracje oraz www.narracje/eu.
Ramy konkursu na kuratora Festiwalu NARRACJE 2021
Konkurs trwa od 16 września do 25 października 2020 roku. Zgłoszenia przyjmowane są drogą mailową: info@narracje.eu lub pocztą tradycyjną na adres Instytut Kultury Miejskiej, ul. Długi Targ 39/40, 80 – 830 Gdańsk z dopiskiem „NARRACJE 2021”.
Zgłoszenia powinny zawierać:
- list intencyjny podający motywy udziału w konkursie;
- zarys koncepcji festiwalu odnoszącej się do specyfiki terenu, na którym wydarzenie się odbędzie;
- listę artystów przewidzianych do zaproszenia do udziału w festiwalu oraz krótki opis zrealizowanych lub planowanych przez nich projektów lub działań w przestrzeni publicznej, które stałyby się częścią programu 13. edycji NARRACJI wraz ze zdjęciami lub wizualizacjami (dotyczy istniejących prac);
- wstępnie rozpisany budżet wydarzenia;
- aktualne CV kandydata/kandydatki zawierające informacje o jego/jej doświadczeniu zawodowym, zrealizowanych dotychczas festiwalach i innych projektach artystycznych oraz wykształceniu kierunkowym.
Wyniki konkursu zostaną ogłoszone do dnia 6 listopada 2020 włącznie na stronie www.ikm.gda.pl i www.ggm.gda.pl.
Festiwal NARRACJE. Instalacje i interwencje w przestrzeni publicznej. Gdańsk 2009-2020, kuratorzy i lokalizacje wydarzenia:
NARRACJE #1, Collective Memories, Główne Miasto, 26.11-6.12. 2009, kuratorka: Bettina Pelz
NARRACJE #2, Lost and Found, Główne Miasto, 18-21.11.2010, kuratorka: Bettina Pelz
NARRACJE #3, Natura miasta / Nature of the City, Dolne Miasto, 17-20.11.2011, kuratorka: Bettina Pelz
NARRACJE #4, Czyś odeszła, ukochana zjawo? / Art Thou Gone, Beloved Ghost?, Główne i Stare Miasto oraz Stocznia Gdańska, 15 – 18.11.2012, kurator: Steven Matijcio
NARRACJE #5, Odkrywanie zachwyca / Unearthing Delights, Długie Ogrody, 15-17.11.2013, kurator: Rob Garrett
NARRACJE #6, Mędrzec i duch / The Sage and the Ghost, Wrzeszcz Górny, 15 -16.11.2014, kuratorzy: Anna Witkowska, Adam Witkowski
NARRACJE #7, Przemytnicy / The Smugglers, Nowy Port, 20-21.11.2015, kuratorka: Anna Smolak
NARRACJE #8, Królestwo 60,8 m n.p.m / The Kingdom 60,8 m asl, Biskupia Górka, 21-22.10.2016, kurator: Stach Szabłowski
NARRACJE #9, Poza sezonem / Off Season, Brzeźno, 17-18.11.2017, kuratorka: Anna Czaban
NARRACJE #10, Słońca w ciszy były jak wielki śpiew w zenicie, Oliwa,16-17.11.2018, kurator: Piotr Stasiowski.
NARRACJE #11, Działania terenowe, Siedlce, 15-16.11.2019, kuratorzy: Sylwia Szymaniak i Sarmen Beglarian.
NARRACJE #12, Gdańsk 2080. Kongres futurologiczny, 20-21.11.2020, Wrzeszcz Dolny, kuratorzy: Karina Kottová i Piotr Sikora.
Program i informacje: www.narracje.eu, www.facebook.com/NarracjeGdansk
