„Gdy spojrzysz mi w oczy dwa razy, rozchylę usta lub zacisnę pięści” – fotografie z archiwum IPN

Kurator: Łukasz Rusznica
Wernisaż: 17 listopada 2022, godz. 18.00-20.00
Czas trwania wystawy: od 17 listopada 2022 do 15 stycznia 2023
Miejsce: GGM2, ul. Powroźnicza 13/15
Teksty towarzyszące wystawie: Tomasz Stempowski, Łukasz Rusznica
Identyfikacja graficzna: Joanna Jopkiewicz (Grupa Projektor)
Godziny otwarcia: wt-ndz, godz. 12.00-18.00

Bilety: 10 zł – regularny, 7 zł – ulgowy, 5 zł – grupowy (wstęp bezpłatny we czwartki i podczas wernisażu)

Na koniec roku w Gdańskiej Galerii Miejskiej 2 zobaczyć będzie można wystawę fotografii z Instytutu Pamięci Narodowej. „W Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej przechowywanych jest blisko 40 milionów fotografii: portrety, pejzaże, martwe natury, sceny uliczne, zdjęcia lotnicze, reporterskie, naukowe, rodzinne i wiele innych. Są także obrazy śmierci.” – pisze w swoim tekście, towarzyszącym wystawie, Tomasz Stempowski. Jak widać, to konkretne archiwum jest bardzo pojemnym zasobem. Znajdziemy tam fotografie spraw ważnych dla polskiej historii, jak i dowody banalności ludzkich działań, małych przestępstw czy niesubordynacji. Ich wspólnym mianownikiem jest przemoc. Wyrażona przez obraz ludzkiego trupa lub seksualny akt, podglądany czujnym okiem agenta systemu.

Z perspektywy aparatu opresji wszystko jest ciekawe i ważne, nic nie jest na tyle nieistotne, aby można to było pominąć. Tak jak wszystkie sprawy związane z pamięcią i w tym przypadku natkniemy się na to, co jest wyparte i niewygodne. Dlatego przemilczenie jest tak niezwykle istotnym tropem, bo to, co nie udokumentowane, może być zwyczajnie niebezpieczne.

Na co patrzy system, co go interesuje i jak to patrzenie odsłania sam system?

Ta wystawa to kolejna próba zadania pytań o historię, pamięć i naszą przeszłość.

Książka “HOW TO LOOK NATURAL IN PHOTOS” autorstwa Beaty Barteckiej i Łukasza Rusznicy jest częścią prezentowanej wystawy.

Broszura z tekstami towarzyszącymi wystawie jest dostępna do pobrania TUTAJ.

Łukasz Rusznica (1980) fotograf i kurator, w praktyce artystycznej skupiony głównie na książce fotograficznej. Prowadzi galerię MpM14 we Wrocławiu.

Tomasz Stempowski (1971) historyk i archiwista IPN, autor i współautor artykułów i wydawnictw książkowych, m.in.: Piaszczyste drogi karpatczyków. Fotografie kpt. Karola Angermana z lat 1940‒1944, Zbiór fotografii Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Polskie drogi przez Szwajcarię. Losy żołnierzy 2. Dywizji Strzelców Pieszych 1940–1945 na fotografiach ze zbiorów Muzeum Polskiego w Rapperswilu, Oblężenie Warszawy w fotografii Juliena Bryana, Kariera SS-Oberscharführera Hermanna Baltruschata 1939–1943. Album fotograficzny funkcjonariusza Einsatzgruppe i Geheime Staatspolizei na ziemiach polskich wcielonych do Rzeszy, Prawo w filmie. Prowadzi bloga o fotografii historycznej – fototekst.pl.